3. De avond voorafgaand aan de oprichting

Het huis op de Veerallee 34, met links de serre.

Op zondagavond 15 augustus 1920 is er een voorvergadering gehouden om de oprichtingsvergadering die een dag later zou plaatsvinden voor te bereiden. Aangezien er mogelijk nooit notulen zijn geweest, moeten we het hebben van de overlevering hoe dit alles gelopen is. De plek is duidelijk: het was de serre aan de Veerallee 34 in Zwolle, het woonhuis van Willem Jonker. Verder was natuurlijk het Voorlopig Komitté aanwezig (Feiko Koster uit Groningen, Jo Betrem uit Den Haag, Henry Wolf uit Amsterdam en Alex de Savorin Lohman uit Haarlem), de organisator van het evenement in Zwolle Molle Eisma (die in het bestuur zou komen te zitten), de toekomstig penningmeester Piet Baak uit Den Haag en ook een aantal ouderen. Grote invloed die avond is ongetwijfeld uitgegaan van Jacob Heimans, docent plant- en dierkunde aan het Amsterdamsch Lyceum en na de dood van zijn vader in 1915 opvolger van hem in de redactie van De Levende Natuur (het tijdschrift dat het podium was voor de oprichting van de NJN) en ook wel van Kees Sipkes, die op dat moment 25 jaar was en die de eerste 10 jaar zeer nauw bij de jonge bond betrokken zou zijn.

Feiko Koster heeft over die avond in 1925 in de Amoeba bij het eerste lustrum geschreven: ‘In de serre van een villa aan de Veerallée in Zwolle. Dáár is de Jeugdbond opgericht, dáár werd het ontwerp van het eerste, thans reeds lang verdwenen reglement van den Bond van jonge natuurliefhebbers samengesteld. Ik zie ze nog zitten. Heimans, Sipkes, Wolf, Molle Eisma, Baak en meer anderen. Wie dat waren, weet ik niet meer, maar de indrukken zijn gebleven’ (3.1). Kortom die avond werden de lijnen uitgezet die de volgende dag de vergadering zouden gaan bepalen.

Speciaal is tot slot dat er bij deze vergadering ook een klein meisje in huis rond liep: Josina Jonker, toen 9 jaar oud. Ze was de dochter van Willem Jonker (scheikunde leraar en NNV-er in Zwolle) en zijn vrouw Magdalena Westerveld (ooit de eerste studente wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam). Josina Jonker zou later niet alleen NJN-ster worden, maar haar zoon die ze met Henk Casimir kreeg zou veertig jaar later in het hoofdbestuur van de NJN gaan: Rob Casimir werd de bovo van 1960 (3.2).


Opmerkingen

3.1) Overgenomen in het boek van Mary Boetje - van Ruyven uit 1930 ‘Van natuur en jeugd’.

3.2) Tarq Hoekstra (geboren 1939) heeft me dit verhaal onlangs verteld.